Stalen Brug
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een stalen brug is een bouwwerk of constructie uit staal, bestaande uit stalen liggers die meestal rusten op stalen of betonnen pijlers en funderingen, waarover verkeer of voetgangers zich kunnen verplaatsen.
Omschrijving
Stalen bruggen zijn dynamisch belaste bouwwerken die ontworpen zijn om het gewicht van verkeer te dragen en bestand te zijn tegen omgevingsinvloeden. Ze worden opgebouwd uit gewalste balken, plaatmetaal of buizen van constructiestaal. De constructiedelen worden verbonden door schroeven, lassen of klinken. Een belangrijke eigenschap van staal is de hoge sterkte, waardoor grote overspanningen mogelijk zijn met een relatief laag eigen gewicht in vergelijking met bijvoorbeeld beton. Dit maakt stalen bruggen geschikt voor zowel korte als lange overspanningen in weg- en spoorwegtoepassingen. Stalen bruggen kunnen diverse vormen aannemen, zoals liggerbruggen, vakwerkbruggen, boogbruggen of hangbruggen.
Kenmerken en Voordelen
Staal is een homogeen materiaal met hoge trek-, druk- en schuifsterkte. Het heeft goede bewerkbaarheid en is geschikt voor complexe ontwerpen. Componenten van stalen bruggen kunnen goed geïndustrialiseerd worden vervaardigd, wat leidt tot een relatief korte bouwperiode. Staal heeft goede taaiheid en ductiliteit, wat seismische prestaties kan verbeteren. Stalen bruggen zijn relatief snel te bouwen, gaan lang mee (meer dan 80 jaar of zelfs 100+ jaar met conservering), bieden veel vrijheid in vormgeving en kleurstelling, en zijn betrouwbaar. Beschadigde stalen bruggen zijn relatief gemakkelijk te repareren en te vervangen. Oude stalen bruggen kunnen worden gerecycled, wat bijdraagt aan milieubescherming.
Nadelen en Onderhoud
Het grootste nadeel van staal is de gevoeligheid voor corrosie. Regelmatige inspecties en conservering, zoals schilderen, thermisch verzinken of poedercoaten, zijn essentieel om corrosie te voorkomen en de levensduur te verlengen. Het gewicht van staal kan, ondanks de hoge sterkte-gewichtsverhouding, alsnog aanzienlijk zijn voor grote overspanningen, wat omvangrijke funderingen vereist. Dit kan de realisatie van stalen bruggen relatief duur maken. Bij spoorbruggen kunnen geluid en trillingen relatief groot zijn tijdens het rijden. Stalen bruggen vereisen periodieke inspectie en onderhoud om de levensduur te maximaliseren, waarbij onderdelen tijdig vervangen of gerepareerd worden.
Toepassingen en Soorten
Stalen bruggen worden veel toegepast in de civiele techniek voor het overspannen van hindernissen zoals waterwegen, wegen of spoorlijnen. Ze worden gebruikt voor spoorbruggen, rijbanen, kanaalbruggen en aquaducten. Verschillende typen stalen bruggen zijn onder andere liggerbruggen (ook wel balkbruggen genoemd), vakwerkbruggen (met vormvaste driehoeken van stalen balken), boogbruggen en hangbruggen. Ook tijdelijke bruggen, zoals Baileybruggen, worden vaak uit staal vervaardigd.
Vergelijkbare termen
Gietijzeren brug
Gebruikte bronnen: